Massa, Joost Vandecasteele (De Bezige Bij)

De man zonder ziekte, Arnon Grunberg (Nijgh & Van Ditmar)

18 oktober 2012

Samarendra Ambani is een Zwitser van Indische origine. Zijn Indiase uiterlijk wekt wel eens verwarring op. Toch blijft de man neutraal, in het leven en van nationaliteit. Hij is architect, en een architect creëert op bestelling, hij tekent de lijnen uit waarin het volk zich kan bewegen. Het gaat hem voor de wind tot hij op een dag naar Bagdad moet om een operagebouw te ontwerpen. Hij raakt verstrikt in een mengelmoes van overtuigingen, vooroordelen, principes en beschuldigingen. Grunberg schrijft een roman over de gezondheid van de geest, de rekbaarheid van de moraal, en het toeval van de pijn. Dat Grunberg in het Midden-Oosten heeft vertoefd, merk je aan zijn trefzekere beschrijvingen van onze Arabische medemens. Combineer dat met zijn schitterende stilistiek, en de lezer kan met De man zonder ziekte een kleine klassieker krijgen.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

Massa, Joost Vandecasteele (De Bezige Bij)

15 juni 2012

Joost mag het weten. Hij is geniaal. De komiek heeft zich reeds enkele jaren toegelegd op het schrijven, en hij doet dat beredeneerd. Als een nabije toekomstverteller orakelt hij een wereld waar niemand in wil wonen, maar waar iedereen aan meewerkt. Een wereld waar de elektronische snelweg veel meer verkeer telt dan de echte. Tussen bits, bytes en cybercriminelen door vertelt hij het verhaal van Margot. Doelloos zwerft ze rond als volleerd lid van de generatie X, of was het Y of Z? Deze generatie verheft Vandecasteele tot richtingaanwijzer van deze planeet. Iedereen verspilt, iedereen verplaatst zich en iedereen heeft ergens iets te zeggen. De kaft schreeuwt ‘Massa’, grote letters bedrukt op een maagdelijk witte achtergrond, als een onbewerkte aarde waar mensen op worden losgelaten. Zij overbemesten de grond tot er geen grond meer is, creëren dan een eigen, nieuwe wereld en schreeuwen er de massa toe. Joost weet het, en wordt stilaan een cultfiguur.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten, Dimitri Verhulst (Contact)

25 april 2012

Verhulst is een rasechte Vlaamse wielerfanaat. Met zijn Monoloog herbeleeft hij de laatste dagen van wielerlegende Frank Vandenbroucke, die in dit verhaal de naam Jens De Gendt draagt. Door de ogen van het luxehoertje Seynabou, dat de twijfelachtige eer had de laatste momenten van de wielrenner op te fleuren, vertelt Verhulst over de vrolijkheid en vernedering van de Vlaming in Senegal. ‘Het valt niet mee om Senegalees te zijn. Of hoer.’ Met oog voor de sociale tragiek – Verhulst mag zich steeds meer chroniqueur van de marginale medemens noemen – glijdt hij door het verhaal als een mes door warme boter in een land waar het klimaat even heetgebakerd is als de dienaars van de wet. De novelle is wederom een ode aan de bekrompen, trotse, eigenzinnige Vlaming. Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten, het zou de titel kunnen zijn van de autobiografie van elk van ons. De stoel op de kaft nodigt dan ook uit om te gaan zitten. Als u durft, tenminste.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

'Alsof het voorbij is', Julian Barnes (Antwerpen/Vilvoorde)

29 december 2011

Tony Webster mijmert over zijn leven alsof het voorbij is. De zestigjarige man kijkt terug op zijn huwelijk, zijn vrienden en zijn verwezenlijkingen, wanneer hij opeens wordt gecontacteerd door een notaris. Hij erft geld en een dagboek van de moeder van een oud liefje. Wanneer blijkt dat het dagboek dat van zijn goede vriend Adrian is, die zijn liefje van hem heeft afgepakt, slaan bij Webster de emotionele stoppen door. Wat volgt, is een magisch spel tussen herinnering en bevinding, een strijd die moet leiden naar een correcter zelfbeeld. Julian Barnes speelt met de kleinheid van de mens, en diens neiging het verleden te vergoelijken. Of Tony Webster een goed mens is of niet, doet er in feite niet toe. Wat telt, is dat hij mens is, en zijn mensdom draagt met moeite. Een terechte winnaar van de Man Booker Prize 2011 en een aanrader voor al wie van literatuur houdt. Een Schuld en boete voor de kleine mens.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

'De Finklerkwestie', Howard Jacobson (Prometheus)

4 juli 2011

Treslove, een werkloos acteur, staat in vol ontzag voor al wat joods is. Opgehitst door de talloze discussies van zijn twee beste vrienden, die beiden joods zijn, besluit hij op zoek te gaan naar zijn joods gevoel. Finkler – zijn filosofische, antizionistische, joodse vriend – belichaamt zelfs de gehele joodse kwestie. Wanneer Treslove op een dag wordt beroofd uit ‘antifinkleriaanse’ beweegredenen, gaan de poppen helemaal aan het dansen. Als ontrouw katholiek stort hij zich op de grote joodse beweegredenen, het waarom van de wereld en haar uitverkoren bewoners. Dit boek, door kenners geëerd als terechte winnaar van The Man Booker Prize for Fiction in 2010, toont zich scherpzinnig en snedig. Een intellectueel boek, over een nijpende kwestie, dat ook zonder voorkennis gelezen kan worden. Een mooie ode aan en tegelijk een veroordeling van de vele godsdiensten die deze wereld arm is. Een ontroerend boek dat mijn boekhandels lang mag sieren.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

'Van drie tot zes', Herman Brusselmans, (Prometheus)

22 juni 2011

Brusselmans schrijft, Brusselmans blijft. Hij vloekt en zegt wat hij denkt. Hij leeft rechttoerechtaan, en vooral recht vooruit, en in Van drie tot zes doet hij dat bij monde van Zundap. Zundapleeft voor de liefde. Hij neukt alles wat beweegt, maar gelooft niet in wat hij tegenkomt. Hij wacht opBleu, zijn gefantaseerde droomvrouw en ondertussen vertelt hij wat hij denkt, terwijl hij iedereen opzijn pad minacht. Maar van drie tot zes ’s nachts kan niemand hem storen, dan is hij zichzelf: eenoprecht mens in een onoprechte wereld. Zoals steeds schrijft Brusselmans semi-autobiografisch. Hijzwerft zoals de rook op de kaft van zijn boek: in het ijle en uiterst schadelijk voor de gezondheid. De nieuwe Brusselmans doet ons mijmeren, doet ons vaak lachen en leest als een trein op speed. Brusselmans’ oeuvre moet in zijn geheel  bekeken worden: hij heeft een unieke stijl en een beetje literatuurliefhebber kan niet anders dan zijn pogingen appreciëren.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

'Kieuwen', Niccolò Ammaniti (Lebowski)

11 mei 2011

Kieuwen is Ammaniti’s heruitgebrachte eerste. Naar aanleiding van de kleine hype rond Italiaanse schrijvers, en vooral rond veelvraat Ammaniti, besloot uitgeverij Lebowski zijn eerste vanonder het stof te halen. Een aangename roman van een beginnend schrijver. In het licht van zijn grote werken ontwaar je de kiemen van grootsheid. Op een nogal absurde manier besluit Marco zijn oude leven te ontvluchten en zijn laatste dagen – hij is dodelijk ziek – door te brengen in India, waar hij een resem mensen tegenkomt, en evenveel avonturen beleeft. Hilarische personages, al te feilbare mensen, de eeuwige zoektocht naar liefde, thema’s waarin Ammaniti tot op heden zou volharden. De kaft is zoals de schrijfstijl: eenvoudig en vol contrast. Een vis die hapt naar adem in een bokaal vol talent. In 1994 beloofde Ammaniti in dit boek een grote te worden;ondertussen leeft de goede man die belofte na. Voor tien euro een leuk hebbedingetje voor al wie van lezen houdt.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)

'Huid en haar' Arnon Grunberg (Nijgh & Van Ditmar)

24 maart 2011

De kaft van een Grunberg is zelden esthetisch. Felgekleurd, abstract, een beetje schreeuwerig. Gelukkig heeft hij zijn naam mee om volk te lokken. In het boek wacht een man op zijn roem. Roland Oberstein is econoom. Hij berekent de wereld. En de mensen daarin. Hoe die mensen tot elkaar staan, in welke mateze van elkaar houden en waarom ze met elkaar vrijen.

- evert nicolai (standaard, antwerpen)