Multatuli zei het al: wat verdichtsel is in het bijzonder, wordt waarheid in het algemeen. En zo is het maar net. Vaak word ik aangevallen, omdat ik zo graag fictie lees. De verwijten: dat is toch allemaal verzonnen of je doet aan vluchtgedrag.
Het eerste boek dat Bas Heijne voor zijn Twitter-leesclub koos, is wat mij betreft een schot in de roos. De inzending opent met de keuze van een jury, die is aangesteld om het mooiste ontwerp voor een monument ter nagedachtenis aan 9/11 te kiezen. De keuze valt op ‘The Garden’, vooral door het pleit van Claire Burwell die als nabestaande in de jury zit. De selectie is anoniem en als het dossier van de architect erbij wordt gehaald, blijkt hij een (niet praktiserende) moslim te zijn. De jury wil dit gevoelige feit eerst nog geheim houden, maar het nieuws lekt uit en dan breekt de hel los. Het debat dat ontstaat met onderliggende gevoelens en belangen loopt volledig uit de hand. Dan valt er een dode, een keerpunt. Meningen kantelen, ook die van Claire. Ze twijfelt nu aan de zuivere bedoelingen van de architect. En of het monument er komt. Lees dit adembenemende boek! Ook voor leesgroepen zeer aanbevolen.
Dit bloedmooie boek van de in Marokko geboren Fouad Laroui zorgt voor een constante glimlach op je gezicht. Het verhaal begint als de kleine tienjarige Mehdi in het gezelschap van twee kalkoenen zijn opwachting maakt bij het prestigieuze Lycée Lyautey in Casablanca. Zijn onderwijzer heeft voor het slimme, taalgevoelige en boekenverslindende jongetje een beurs geregeld. Afkomstig uit een bergdorpje waar zelfs de tv nog niet zijn intrede heeft gedaan, komt hij terecht in een wereld waar hij niets van snapt. Vooral de taal zorgt ervoor dat Mehdi in allerlei voor hem genante situaties terechtkomt. De school wordt bevolkt door kleurrijke docenten en ander personeel die het eigenlijk goed met hem voor hebben. Toch komt er onbedoeld wat racisme om de hoek kijken. Aan het eind van het schooljaar gaat Mehdi weer met zijn moeder mee naar huis en weet hij dat dit jaar bij de Fransen beslissend zal zijn voor zijn verdere leven. Lees en verkoop!
Op 18 april 1941 vonden kinderen het levenloze lichaam van een vrouw in een met stenen verzwaarde mantel, die drie weken in het water van de Ouse had gelegen. Het lichaam was van Virginia Woolf, die vlak bij de rivier in het Britse dorpje Rodmell woonde. De journaliste Olivia Laing, die zowel haar baan als haar geliefde kwijt is, besluit zestig jaar later een wandeltocht van de bron naar de monding van de Ouse te ondernemen. Het is juni en snikheet als ze op pad gaat. Naar de rivier staat vol met poëtische beschrijvingen van de midzomerse natuur, en met literaire en historische anekdotes en overpeinzingen. Bijvoorbeeld over de miskende geoloog Gideon Mantell die resten vond van dinosauriërs en niet werd geloofd. Maar het boek is toch vooral een monument voor Virginia en Leonard Woolf over wie Laing veel behartenswaardigs weet te vermelden.
Zeventien hoofdstukken, zeventien dagen zonder Bill, de kleinzoon van de Ierse Lily die, getraumatiseerd teruggekomen uit de Golfoorlog, zelfmoord pleegde. Lily is negenentachtig en heeft niets meer om voor te leven, behalve het opschrijven van haar levensverhaal. Dat begon in Ierland. Ze was er verloofd met Tadg die op de dodenlijst van de revolutionairen terechtkwam, omdat hij voor de politie werkte, die aan de kant van de Engelsen stond. Het paar vluchtte naar Amerika, het beloofde land. Maar de reikwijdte van de dodenlijst was ver. Er kwam een aanslag. Barry beschrijft deze scène gedetailleerd en godsgruwelijk mooi. Petje af voor zo’n schrijver. Lily werd gespaard en leefde haar leven verder met veel lief, maar met nog meer leed. Van Barry’s De geheime schrift werden alleen al in Engeland meer dan een half miljoen exemplaren verkocht. Dit boek verdient hier hetzelfde succes.
De Ier Joseph O’Connor doet met zijn roman Volgspot recht aan het beroemde literaire erfgoed van zijn geboorteland. Volgspot is het diepontroerende verhaal van een onmogelijke liefde verteld in een schitterende stream-of-consciousnessachtige stijl. De aan de werkelijkheid ontleende protagonisten zijn de actrice Molly Allgood en de gevierde, jonggestorven toneelschrijver John Synge. Zij is sensueel, ruimhartig, van eenvoudige komaf en katholiek. Hij is de geremde protestante intellectueel die voor het verklaren van zijn liefde woorden op papier nodig heeft. Tijdens een tocht door winters Londen komen bij de oude, berooide, hongerige Molly de herinneringen naar boven aan de passie die haar leven heeft beheerst. Wat een weemoed, wat een tederheid, wat een prachtig boek!
Multatuli zei het al: wat verdichtsel is in het bijzonder, wordt waarheid in het algemeen. En zo is het maar net. Vaak word ik aangevallen, omdat ik zo graag fictie lees. De verwijten: dat is toch allemaal verzonnen of je doet aan vluchtgedrag.
Al in 2002 schreef Sebastian Barry, auteur van het succesvolle De geheime schrift, dit prachtige, ingetogen portret van de zestigjarige Annie Dunne. Annie had geen gemakkelijk leven. Ze heeft een bochel als gevolg van jeugdpolio. Trouwkandidaten zijn er daarom niet.
In het geweld van alle nieuwe titels in deze welgevulde boekenherfst zou je dit kleinood van Leo Pleysier haast over het hoofd zien. Dat zou ontzettend jammer zijn, want in Dieperik weet Pleysier – die over een groot taalvermogen, een poëtische verbeelding en een fijnzinnige opmerkingsgave beschikt – van een piepkleine herinnering een groot boek te maken.
