Dit is voorlopig mijn laatste column voor Boekblad. Op 7 september geef ik de Elspeet Boekverkoper van het Jaar-fakkel door aan een briljante en passionele collega, die op zijn of haar beurt zal toetreden tot deze literaire hall of fame. Afscheid nemen is tevens een balans opmaken. Als ik dat doe voor de rollercoaster van het afgelopen jaar, jeezes, waar zou ik dan moeten beginnen?
‘Het einde van de solidariteit?’ was de teneur van een aantal reacties op het bericht dat De Bezige Bij ‘de code’ in het boekenvak doorbrak met haar rechtstreekse leveringen aan zeven boekhandels. Ik viel even van mijn stoel. Welke solidariteit? Waar en wanneer?
Met de overnames van de Polare-winkels kwam oud zeer voorbij gewaaid: het gegeven van de voorraad, de fysieke voorraad – niet die flikkerende prentjes op de websites van de internetboekhandels. Nee, de échte boeken, van lijm en papier, in kasten aan de wand. Wat waren die winkels waard, nu ze in faling waren en al die onverkochte boeken daar rug-aan-rug bleven staan? In de Kalverstraat in Amsterdam alvast nihil, de curator besloot alle boeken gewoon weg te geven.
Ik kan het aanraden: drie dagen vrijmaken om boekhandels, uitgevers en boekenvakkers te bezoeken. Want jezelf af en toe een spiegel voorhouden is een goed idee, zeker als je ook gaat reflecteren en kijken wat je collega’s doen, of net niet doen. En heel plezant bovendien, ik word erg blij van al die gevulde boekhandels waar talrijke klanten zorgen voor de sfeer en rinkelende kassa’s.
In mijn vriendenkring vinden veel mensen boeken duur. Hoe komt dat? vraag ik me dan af. Bij de lezer en koper van boeken wordt eigenlijk al heel lang de perceptie gewekt dat de boekhandel te duur is. Bonnetjesacties in de kranten, gratis boeken, tijdelijke prijsverlagingen en witte en grijze ramsj versterken die gedachte.
Onlangs op Facebook: Er zouden in Nederland zo’n honderdtwintig winkels op omvallen staan in 2014. Geruchten? Rook en vuur? Hoe kan dat nu in een land met een vaste boekenprijs, een instituut als Biblion en een commissie die nauw toezicht houdt op het naleven van vooraf opgestelde spelregels in het boekenvak? Hoe kan dat nu? denk je dan als naïeve Belg. Misschien zijn er gewoon te veel winkels? Te weinig lezers? Te veel regels?
