Het woord is dood, leve het woord!

24 januari 2018

Symposium ter gelegenheid van het afscheid van Maarten Asscher als directeur van de Athenaeum Boekhandel

52243.asscher.jpg

Waar gaat het heen met het geschreven woord? Die vraag houdt Maarten Asscher al zijn hele werkzame leven bezig. Wat moeten schrijvers, redacteuren, uitgevers, bestuurders, academici en boekhandelaren – al deze rollen heeft Maarten gespeeld – met de beangstigende vergezichten die deze vraag oproept? Maarten: niet bang zijn voor verandering en haar omhelzen, maar wel zonder uitlevering, vanuit een rotsvast vertrouwen in de kracht van het geschreven woord. Hoe dat er in zijn geval uitziet? Een portret in zes delen – door Raymond van den Boogaard, Lex ter Braak, Gerlien van Dalen, Piet Gerbrandy, K. Michel en Willem Otterspeer, met een aantal verrassingsbijdragen. Margot Dijkgraaf leidt de bijeenkomst.

Eeuwenlang was het schrift bijna de enige manier om kennis, ervaring en verbeelding over te dragen. Maar aan het begin van de 21ste eeuw begint dat te veranderen; kennis wordt steeds meer als beeld verspreid (TEDx, MOOCs), het onderwijs maakt gebruik van kortere teksten en meer visuele middelen (PowerPoint, YouTube), en in school- en studieboeken wordt informatie in toenemende mate gevisualiseerd in diagrammen, foto’s en andere illustraties. En dan hebben we het nog niet eens over de dominantie van beeld in de sociale media.

Toch is de schriftcultuur volgens Maarten niet op sterven na dood, maar begonnen aan een nieuw leven in de beeldcultuur. Of zoals hij zelf weleens heeft uitgeroepen: ‘Ontlezing? Moet je zien hoeveel er van al die schermpjes gelezen wordt!’ De uitdaging is dan ook niet de schriftcultuur te beschermen tegen de beeldcultuur, maar daarbinnen. Een aantal door Maarten bewonderde schrijvers en wetenschappers werpt licht op de verhouding tussen schriftcultuur en beeldcultuur in deze veranderende wereld, en op de antwoorden die hij daar als lezer, schrijver, redenaar, onderzoeker, mecenas, bestuurder en ondernemer zelf op tracht te formuleren.

Het symposium wordt afgesloten met de presentatie van Toch zit het anders (Atlas Contact), Maartens nieuwste essaybundel. Er is ruime gelegenheid voor persoonlijke felicitaties op de aansluitende receptie (voor genodigden). 

Over de sprekers

Raymond van den Boogaard was voor NRC Handelsblad onder andere correspondent in Moskou, oorlogsverslaggever, Haags redacteur en chef kunst. Thans schrijft hij onder andere voor De Groene Amsterdammerde Nederlandse Boekengids en Raam op Rusland. Zijn laatste boek: Mijn lieve ouders: een psychiatrische romance (Prometheus, 2011). Zijn volgende boek: De religieuze rebellen van de Vrije Gemeente. De vergeten oorsprong van Paradiso (Bas Lubberhuizen).

Lex ter Braak is directeur van de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Daarvoor was hij directeur van o.a. het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst in Amsterdam en de Vleeshal in Middelburg. Daarnaast schrijft hij regelmatig over literatuur en beeldende kunst.

Gerlien van Dalen is directeur van Stichting Lezen. Eerder was ze als beleidsmedewerker werkzaam voor het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds, en bij de Raad voor Cultuur als secretaris van de commissie Letteren. Ze studeerde Nederlandse Taal- en Letterkunde en Kunst en Kunstbeleid in Groningen en begon haar loopbaan bij de Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (SLAA).

Margot Dijkgraaf is romanist, literatuurcriticus voor NRC Handelsblad en de Nederlandse Boekengids, interviewer, programmamaker en intendant literatuur & debat bij de Nederlandse Ambassade in Parijs. Haar recentste boek is Spiegelbeeld en schaduwspel. Het oeuvre van Hella S. Haasse(Querido, 2014). In juni 2018 verschijnt Lezen in Frankrijk. Een literaire tour de France (AUP).

Piet Gerbrandy is dichter, essayist en classicus. In 2014 ontving hij voor zijn bundel Vlinderslag de Jan Campert-prijs. In 2015 verschenen zijn verzamelde gedichten onder de titel Voegwoorden (Atlas Contact). Hij is redacteur van De Gids en schrijft regelmatig voor De Groene Amsterdammer en de Nederlandse Boekengids. Zijn recentste essaybundel is De jacht op het sublieme (De Bezige Bij, 2014).

K. Michel is dichter. Hij studeerde filosofie in Groningen en Amsterdam. Met zijn tweede dichtbundel Boem de nacht(Meulenhoff) won hij in 1994 de Herman Gorter-prijs. In 1999 verscheen zijn bundel Waterstudies (Meulenhoff; Atlas Contact) waarvoor hij de VSB-poëzieprijs en de Jan Campert-prijs ontving. Voor later werk ontving hij de Awaterprijs en de Guido Gezelle-prijs. Zijn meest recente bundel is Te voet is het heelal drie dagen ver (Atlas Contact, 2016). In 2016 verscheen zijn eerdere werk verzameld werk onder de titel Speling zoeken (Olympus). Michel was redacteur van de literaire tijdschriften Raster en De Gids.

Willem Otterspeer is emeritus hoogleraar universiteitsgeschiedenis aan de Universiteit Leiden en biograaf van W.F. Hermans (De Bezige Bij), Johan Huizinga (AUP) en anderen. Hij schrijft regelmatig voor De Gids en de Nederlandse Boekengids. Hij bekleed(de) bestuursfuncties bij het Nederlands Letterenfonds, Stichting De Gids, de i Clusius-Stichting, Stichting Bert Schierbeekfonds en Stichting Steunfonds Stimulering Nederlandse Literatuur.

Meer informatie
Datum: Woensdag 24 januari
Tijd: 16.00 - 17.30 uur
Locatie: Aula - Oude Lutherse kerk, Singel 411 | 1012 XM Amsterdam
Toegang is gratis, aanmelden is verplicht via deze link